Tab Article

Suez 1956 to historia jednego z dramatycznych zwrotów w powojennej historii świata.

Dojście w Egipcie do władzy panarabisty Gamala Abdel Nasera, podwazenie dotychczasowej pozycji Francji i Wielkiej Brytanii na Bliskim Wschodzie i w północnej Afryce, wreszcie nacjonalizacja Kanału Sueskiego - drogi morskiej o strategicznym znaczeniu - wywołały konflikt o dalekosięznych skutkach.

Sprzymierzeńcem Londynu i Paryza, poczatkowo cichym, był Izrael, uwazany przez Egipcjan, liderów świata arabskiego, za kraj, który powinien zostać zniszczony. W trakcie zakulisowych negocjacji alianci ustalili plan działania. 29 października 1956 armia izraelska zaatakowała półwysep Synaj. Desant spadochronowy, zsynchronizowany z uderzeniami kolumn pancerno-motorowych, przyniósł rychłe zwycięstwo, a armia egipska cofała się w bezładzie. Europejskie mocarstwa, zgodnie z tajna umowa, wezwały strony konfliktu do demilitaryzacji Strefy Kanału. Kair odrzucił ultimatum, więc Brytyjczycy i Francuzi rozpoczęli inwazję. Pierwsza faza był atak powietrzny i całkowite zniszczenie egipskiego lotnictwa, druga - kombinowana operacja desantowa. W tle działań zbrojnych toczyła się rozgrywka polityczna. O ile pogrózki Moskwy atakujacy mogli zlekcewazyć, uwazajac je za retorykę Zimnej Wojny, o tyle wroga postawa Waszyngtonu okazała się rozstrzygajaca. Ryzyko konfliktu w łonie NATO, groźba dewaluacji funta i wstrzymania dostaw ropy naftowej zmusiły Brytyjczyków do wstrzymania działań. Francuzi nie mieli innego wyjścia.

Sukces militarny, bo takim bez watpienia była operacja "Muszkieter", zakończył się całkowita klęska polityczna i wizerunkowa. Przyspieszył rozpad imperiów kolonialnych, zmienił układ sił w odległych zakatkach globu. Historycy i politolodzy uwazaja konflikt sueski za symboliczny koniec świata Czterech Mocarstw i poczatek dwubiegunowego układu sił kontrolowanego przez Stany Zjednoczone i Zwiazek Radziecki.